DOĞRULUK -- bilgiye ilişkindir. Bir bilginin nesnesiyle uygunluğudur.
ÖRNEK: Sınıfın kapısı mavidir. , Ay dünyanın uydusudur. GERÇEKLİK -- nesneye ilişkindir. Bilincimizin dışında varolan her şeydir. ÖRNEK: Kapı, Ay |
Bilgi Felsefesinin Temel Problemleri
|
Doğruluk Ölçütleri : Uygunluk , Tutarlılık , Tümel Uzlaşım , Apaçıklık , Yarar
. Doğru bilginin mümkün olmadığını savunanlar:
Sofistler: Önde gelenleri Protogoras ve Gorgiastır. Kent kent dolaşarak varlıklı ailelerin çocuklarına para karşılığı hitabet.retorik gibi sanatlar öğreten gezgin filozoflara sofist denir.Doğru bilgiye ulaşılamayacağını savunurlar.
Septisizm (Kuşkuculuk): Önde gelen temsilcileri Phyrron ve Timondur. Duyularımız onlara göre yanıltıcıdır. Bu yüzden doğru bilgiye ulaşmak imkansızdır.doğruya ulaşılamayacağına göre yargı vermekten kaçınmamız gerektiğini söylerler.
Doğru bilgi mümkündür diyenler:
1.Rasyonalizm: Temsilcileri Sokrates Platon Aristoteles Farabi Hegel Descartes'tır Bilgilerimizin doğuştan geldiğini kaynağının akıl olduğunu savunurlar.
2.Empirizm: Temsilcileri John Locke , David Hume'dur. Bilgilerimizin sonradan deneyimle tecrübe ile kazanıldığını savunurlar. J. Locke' a göre insan zihni doğuşta ''tabula rasa'' yani boş bir levha gibidir.Sonradan deneyimle bu levha bilgi ile dolar.Bu yaklaşıma göre doğru bilgi deneye dayanan bilgidir.
3.Kritisizm:Temsilcisi İ. Kant'tır. Bilginin kaynağının hem akıl hem deney olduğunu savunan görüştür.
4.Pragmatizm: Temsilcileri William James, John Dewey'dir Faydalı olan bilginin doğru bilgi olduğunu savunurlar.
5.Pozitivizm: Auguste Comte temsilcisidir. Olguya dayanan bilginin doğru bilgi olduğunu savunur.
6.Entüisyonizm: Temsilcileri Henri Bergson ve Gazalidir. Sezgiye dayanan bilginin doğru bilgi olduğunu savunurlar. Gazaliye göre bilgi , insan gönlüne doğan bir nur bir ışık gibidir.
7.Analitik felsefe: Wittegenstein temsilcisidir. Dil analizi ile bilimsel eserleri analiz etmekle doğru bilgiye ulaşılacağını savunur.
8.Fenomenoloji: Edmun Husserl temsilcisidir.Bu yaklaşıma göre fenomeni dile getiren bilgi doğru bilgidir. Özün bilgisine ulaşılabir. Yöntemi paranteze alma
( epokhe) yöntemidir. Yani önceki bilinenlerin yok sayılmasıdır.
Sofistler: Önde gelenleri Protogoras ve Gorgiastır. Kent kent dolaşarak varlıklı ailelerin çocuklarına para karşılığı hitabet.retorik gibi sanatlar öğreten gezgin filozoflara sofist denir.Doğru bilgiye ulaşılamayacağını savunurlar.
Septisizm (Kuşkuculuk): Önde gelen temsilcileri Phyrron ve Timondur. Duyularımız onlara göre yanıltıcıdır. Bu yüzden doğru bilgiye ulaşmak imkansızdır.doğruya ulaşılamayacağına göre yargı vermekten kaçınmamız gerektiğini söylerler.
Doğru bilgi mümkündür diyenler:
1.Rasyonalizm: Temsilcileri Sokrates Platon Aristoteles Farabi Hegel Descartes'tır Bilgilerimizin doğuştan geldiğini kaynağının akıl olduğunu savunurlar.
2.Empirizm: Temsilcileri John Locke , David Hume'dur. Bilgilerimizin sonradan deneyimle tecrübe ile kazanıldığını savunurlar. J. Locke' a göre insan zihni doğuşta ''tabula rasa'' yani boş bir levha gibidir.Sonradan deneyimle bu levha bilgi ile dolar.Bu yaklaşıma göre doğru bilgi deneye dayanan bilgidir.
3.Kritisizm:Temsilcisi İ. Kant'tır. Bilginin kaynağının hem akıl hem deney olduğunu savunan görüştür.
4.Pragmatizm: Temsilcileri William James, John Dewey'dir Faydalı olan bilginin doğru bilgi olduğunu savunurlar.
5.Pozitivizm: Auguste Comte temsilcisidir. Olguya dayanan bilginin doğru bilgi olduğunu savunur.
6.Entüisyonizm: Temsilcileri Henri Bergson ve Gazalidir. Sezgiye dayanan bilginin doğru bilgi olduğunu savunurlar. Gazaliye göre bilgi , insan gönlüne doğan bir nur bir ışık gibidir.
7.Analitik felsefe: Wittegenstein temsilcisidir. Dil analizi ile bilimsel eserleri analiz etmekle doğru bilgiye ulaşılacağını savunur.
8.Fenomenoloji: Edmun Husserl temsilcisidir.Bu yaklaşıma göre fenomeni dile getiren bilgi doğru bilgidir. Özün bilgisine ulaşılabir. Yöntemi paranteze alma
( epokhe) yöntemidir. Yani önceki bilinenlerin yok sayılmasıdır.
|
|
|
|
Felsefe 2 testi için tıklayınız.
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/pdf/kt/kt_635800206647518472.pdf
Felsefe 3 testi için tıklayınız.
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/pdf/kt/kt_635800207047187910.pdf
Felsefe 4 testi için tıklayınız.
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/pdf/kt/kt_635800207491941059.pdf
Cevap anahtarları için tıklayınız.
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/pdf/kt/kt_635806292293940541.pdf
Felsefi disiplinlerle ilgili eşleştirme ve sınav için aşağıdaki linke tıklayınız.