Felsefe; evreni, doğayı tanımaya dönük bilme ve anlama çabası olarak günümüze kadar gelmiştir. İyonya kıyıları da denen bugünkü Batı Anadoluʼda Thales (MÖ 624-MÖ 546), evrenin ana maddesinin ne olduğunu; arkhe problemini sorgular. Felsefe böylece sofistlere kadar doğayı sorgulamayı temele almıştır. Sokrates öncesi dönemde sofistlerle birlikte felsefe, insanı ve toplumu da sorgulamaya başlamıştır.
Felsefeyi ortaya çıkışındaki etkenler şunlardır:
Felsefeyi ortaya çıkışındaki etkenler şunlardır:
- Refah düzeyinin yüksekliği (Felsefe yapabilecek zaman bulunması)
- Kültürel bilgi birikimi (Milet'in liman kenti olması dolayısıyla farklı kültürlerin ticaret için biraraya gelmesi)
- Düşünce özgürlüğü ( Demokrasinin ilk görüldüğü yerlerden olan Milet farklı fikirler için özgür ortam sağlamıştır.)
- Merak eden aydınların olması
Arkhe (ana madde) nedir? Felsefenin temel konuları nelerdir? Felsefi düşüncenin özellikleri nelerdir?
Thales- su
Anaximenes-hava 1.Varlık ,Ontoloji(Varlık felsefesi) -Sorgulama -Kümülatif (Yığılan) bilgi
Anaximandros-apeiron 2.Bilgi , Epistemoloji ( Bilgi felsefesi ) -Şüphe duyma -Akla dayalı,Mantıksal
Demokritos- atom 3.Değer , Aksiyoloji (Değer felsefesi) -Merak etme -Yaratıcılık
Herakleitos-ateş -Eleştirme -Kesinlik, bitmişlik yok
Parmenides-bir -Öznellik(Subjektiflik) -Tutarlılık
Empedokles- hava,su,ateş,toprak -Evrensel -Sistemli
Phytagoras- sayı,uyum -Refleksif (düşünme üzerine düşünme)
Felsefenin İşlevleri:
Tutarlı düşünme ne demektir?
Ortaya konulan düşüncelerin kendi içinde çelişki taşımaması , önceki ve sonraki bilgiler arasında mantıksal bağın kurulabilmesidir.
Thales- su
Anaximenes-hava 1.Varlık ,Ontoloji(Varlık felsefesi) -Sorgulama -Kümülatif (Yığılan) bilgi
Anaximandros-apeiron 2.Bilgi , Epistemoloji ( Bilgi felsefesi ) -Şüphe duyma -Akla dayalı,Mantıksal
Demokritos- atom 3.Değer , Aksiyoloji (Değer felsefesi) -Merak etme -Yaratıcılık
Herakleitos-ateş -Eleştirme -Kesinlik, bitmişlik yok
Parmenides-bir -Öznellik(Subjektiflik) -Tutarlılık
Empedokles- hava,su,ateş,toprak -Evrensel -Sistemli
Phytagoras- sayı,uyum -Refleksif (düşünme üzerine düşünme)
Felsefenin İşlevleri:
- Kendini tanıma,anlama
- İnsanı bilinçlendirme
- İnsanlanların anlama ve gerçeği görme ihtiyacını giderme
- Barış ve hoşgörü sağlama
- Bilimin gelişimine katkı sağlama
Tutarlı düşünme ne demektir?
Ortaya konulan düşüncelerin kendi içinde çelişki taşımaması , önceki ve sonraki bilgiler arasında mantıksal bağın kurulabilmesidir.
φιλοσοφία
Filozofların felsefenin ne olduğu ile ilgili görüşleri:
- Felsefe yapmak doğru düşünmektir.T. Hobbes
- Felsefe inanılanı anlamaya çalışmaktır. Anselmus
- İnsan, insanın kurdudur.T. Hobbes
- Felsefe, insanın gücü ölçüsünde varlığın hakikatini bilmesidir. El Kindi
- Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir. Sokrates
- Felsefe, bilgeliği inceleme, bilgelik ise işlerimizde ölçülülüktür. R. Descartes
- Felsefe Tanrıʼyı bilmektir ve gerçek felsefe ile din özdeştir. Augustinus
- Güzellik, mutlak ruhun nesnelerde belirmesidir.Hegel
- Ahlakın temelinde iyilik ideası vardır ve insan onun peşinden koşmalıdır..Platon
- Bilgi, egemen olmaktır.F. Bacon
- Filozoflar kral, krallar filozof olmadıkça hiçbir şey iyiye gitmeyecektir.Platon
- Asıl güzellik, bir olan varlıkta bulunur. Plotinos
- Felsefe, ilkeler ya da ilk nedenler bilimidir. Aristoteles
- Sadece tecrübe ile test edilmiş bir sistemi ampirik ve bilimsel kabul edebiliriz.K. Popper
- Felsefe, mutlu bir yaşam sağlamak için tutarlı eylemsel bir sistemdir. Epikuros
- Felsefe, inanılanın inanılmaya değer olup olmadığını araştırmaktır. Abelardus
- Tanrıʼdır konusu, Tanrıʼnın tanıtlanmasıdır. Akinolu Thomas
- Felsefe eleştiridir. Campanella
- Felsefe, deney ve gözleme dayanan bilimsel veriler üzerine düşünmektir. F. Bacon
- Felsefe, genelleştirilmiş bir matematiktir. Spinoza
- Felsefe bir bilimdir ve felsefeyi kesin bir bilim yapmak için geometrik yöntemi me- tafiziğe uygulamak gerekir.Descartes